Strona główna | Mapa serwisu | English version
 
Ernest Rutherford
Nowożytność > Ernest Rutherford
Ernest Rutherford
(30.08.1871 - 19.10.1937)

Narodowość: Nowozelandczyk
Nagroda Nobla: 1908 r. (z chemii)

Znany fizyk-eksperymentator. W 1897 roku J. J. Thomson odkrywa podstawowy składnik atomu – elektron. Stwierdza też, że ma on ładunek elektryczny. Jako, że materia nie jest elektrycznie naładowana, coś musi neutralizować ładunek elektronu.
W 1908 roku Rutherford stwierdził, że promieniowanie α to atomy helu pozbawione elektronów. Mają więc one ładunek przeciwny do elektronowego. Zaprojektował doświadczenie z rozpraszaniem cząstek α na atomach cienkiej złotej folii. Okazało się, że tylko 1 cząstka a na 8000 odbijała się od folii. Reszta przechodziła jak nóż przez masło. Rutherford miał wtedy powiedzieć, że było to niewiarygodne; jakby pocisk artyleryjski wystrzelony w kierunku serwetki odbił się od niej i wrócił do strzelającego.
Na podstawie wyników tego eksperymentu Rutherford stwierdził, że prawie cała masa atomu i cały dodatni ładunek skupiony jest w małym jądrze atomowym zajmującym około 1/100 000 000 000 objętości atomu. Był rok 1911. Interpretacja eksperymentu była trafna i jest on uważany za odkrywcę jądra atomowego. Dzisiaj wiemy, że promienie jąder atomowych są rzędu 10-15 m, a atomów – rzędu 10-10 m.

Później Rutherford konstruuje nowy model planetarny atomu. Zastępuje on „model arbuza” autorstwa J.J. Thomsona, w którym to elektrony tkwią w jądrze jak pestki arbuza w jego miąższu. Model Thomsona ma znaczenie tylko historyczne.

Tak więc według Rutherforda, w centrum sferycznego atomu, niczym Słońce w centrum Układu Słonecznego, tkwi jądro atomowe. Dookoła niego krążą elektrony. Zgodnie z tym modelem, głównym składnikiem materii jest próżnia, bo to ona zajmuje największą objętość atomu.

Ponadto w 1914 r. wybitny Nowozelandczyk wykazał falową naturę promieniowania γ, a w 1919 r. przeprowadził pierwszą sztuczną reakcję jądrową i odkrył proton – jeden z dwóch składników wszystkich jąder atomowych (tylko jądro najlżejszego izotopu wodoru jest jednoskładnikowe – zawiera tylko jeden proton).
Oto pierwsza, sztuczna reakcja jądrowa, przeprowadzona przez Rutherforda:
jądro azotu147 + cząstka α → jądro tlenu178 + proton

Słynnymi uczniami Rutherforda byli: James Chadwick – odkrywca neutronu (1932) i Hans Geiger (konstruktor słynnego licznika Geigera – detektora promieniowania jonizującego).
Strona Ewy Izdebskiej 2c
Poczet Fizyków